4. Telif Hakları Sempozyumu’nda sinema endüstrisinin telif sorunları tartışıldı
29-30 Kasım tarihlerinde düzenlenen 4. Telif Hakları Sempozyumu, “Sinema Endüstrisinde Telif Hakları” temasıyla, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Katkılarıyla, Doğuş Üniversitesi (DOU) ve Telif Hakları Derneği iş birliğiyle gerçekleşti.
- Telif Hakları Sempozyumu, “Sinema Endüstrisinde Telif Hakları” temasıyla düzenlenen etkinlikte 21 akademisyen ve sektör temsilcileri, telif hukuku ve sinema endüstrisinin geleceği üzerine görüşlerini sundu.
Sempozyumun temel gündemi, 1952’de yürürlüğe giren 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun (FSEK) günümüz ihtiyaçlarını karşılamadaki yeterliliğiydi. Ayrıca yapay zekanın sinema üzerindeki etkileri, uluslararası hukuktaki gelişmeler ve çözüm önerileri ele alındı.
İLK GÜNÜN TARTIŞMALARI
Sempozyumun açılış konuşmasını Telif Hakları Derneği Başkanı Cafer Vayni yaptı. Telif sorunlarının çözümü için akademisyenlerin desteklenmesi gerektiğini belirten Vayni, etkinliğin çıktılarını kültür-sanat sektörüne rehberlik edecek değerli bir veri kaynağı olarak tanımladı.
İlk gün düzenlenen oturumlarda, sinema eser sahiplerinin anayasal hakları, Yeşilçam sanatçılarının yaşadığı hak kayıpları ve dijital dünyadaki telif ihlalleri masaya yatırıldı. Özellikle Kemal Sunal ve Safa Önal gibi isimlerin davaları üzerinden, eski yasal düzenlemelerin yetersizlikleri tartışıldı.
YAPAY ZEKA VE TELİF SORUNLARI
İkinci gün, yapay zeka konusuna odaklanıldı. Prof. Dr. Alper Gümüş’ün yönettiği oturumda, yapay zeka tarafından üretilen senaryoların intihal riski ve film müziklerindeki telif hakları ele alındı. Dr. Çağatay Çınar, yapay zeka ile üretilen müziklerin hukuki sorunlarına dikkat çekerken, uluslararası mutabakatın önemini vurguladı.
Avukat Sertaç Oğul, yapay zeka temelli ses klonlama teknolojisinin telif yasalarına meydan okuduğunu belirtti. Türkiye’deki mevzuatın bu yeni gelişmeleri ele almakta yetersiz kaldığı ve yurt dışındaki içtihatların rehber alındığı ifade edildi.
PANEL VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Son etkinlik olan “Sinema Endüstrisinde Güncel Sorunlar” panelinde, kısa film ve belgesel alanındaki telif sorunlarından, sektörün yapısal reform ihtiyaçlarına kadar birçok konu gündeme geldi. Türk Sinema Kurumu’nun kurulması gerektiği önerilirken, meslek birliklerinin koordinasyonunun güçlendirilmesi gerektiği ifade edildi.
SESAM Başkan Yardımcısı Nil Gürpınar, Türkiye’de sinemacıların telif haklarının yeterince toplanamadığını, bu alandaki meslek birliklerinin müzik sektörü örneğinden ilham alması gerektiğini belirtti. SETEM Başkanı Mehmet Güleryüz ise yurt dışında gösterilen Türk dizilerinden elde edilen telif gelirlerinin umut verici bir gelişme olduğunu aktardı.
GELECEĞE DAİR BEKLENTİLER
Sempozyum, katılımcılara teşekkür belgelerinin takdimiyle sona erdi. Etkinlikte sunulan tebliğlerin, her yıl olduğu gibi kitaplaştırılarak ilgililere sunulacağı duyuruldu.
İki günlük etkinlik, sinema sektöründeki telif sorunlarının çözümü için yeni adımlar atılması gerektiğini bir kez daha ortaya koydu. Özellikle yapay zeka ve dijitalleşme gibi modern tehditlere karşı mevzuatın güncellenmesi gerektiğine işaret edildi.