tarihkitapbiyografimehmet poyrazmustafa armağandergi

Birlikte diriliş: Türk birliği ve geleceğe yönelik perspektifler

Birlikte diriliş: Türk birliği ve geleceğe yönelik perspektifler
12.02.2024
A+
A-

Selim Gürbüzer / Yazar

 

Türkler, tarih boyunca birçok zorlu süreçten geçmiş, gözyaşı dökmüş, sevinç yaşamış, parçalanmış ve yeniden bir araya gelmiş bir millettir. Avrasya kıtasında konuşlanmış on dört topluluktan yedi devlet kurmayı başarmışlardır. Göktürkler, Selçuklular, Osmanlılar ve Türkiye Cumhuriyeti gibi devletlerin kurulması, Türklerin devlet kurma yeteneğini diğerlerinden ayıran en önemli özelliklerden biridir. Tarihi süreçte on altı devlet kuran Türkler, her parçalanma ve bozulmanın ardından hızla toparlanıp yeniden devlet olabilme özelliğine sahiptirler.

Göktürk, Selçuklu, Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti gibi devletler ilk bakışta birbirinden ayrı gibi görünse de aslında birbirinin devamı niteliğindedir. Çin gibi tarihi süreçte farklı isimler altında varlığını sürdüren topluluklar gibi, Türkler de farklı isimlerle anılmış olsalar da temelde birbirlerinin devamı olan Türk devletleridir.

Türk etnosu, Türk dünyasında konuşlanmış her bir Türk topluluğunun varlığıyla güçlenir ve Türk etnosu birliği için umut kaynağı oluşturur. Ancak bu umutların gerçekleşmesi için dünya genelinde dağılmış Türk topluluklarıyla ekonomik, sosyal ve kültürel her alanda entegrasyona girmek önemlidir. Türk etnosu, dilde, fikirde ve işte birlik ilkesini benimser ve bu birlikteliğin sağlanması için çaba harcanmalıdır. Bu bağlamda dil ve fikir birliği, Türk dünyasını entegre etmek için en güçlü bağlardan biridir.

Din farklılıkları göz önüne alındığında, Türk etnosu için ortak bir bağ oluşturmak için dil ve fikir birliği daha ön plandadır. Türkler arasında farklı dinlere mensup topluluklar bulunsa da, Türk etnosu İsmail Gaspıralı’nın ifadesinde olduğu gibi “Dilde, Fikirde, İşte Birlik” ilkesine odaklanır. Dini faktörü ortak bir bağ olarak düşünmek gerçekçi olmayabilir, ancak fikir birliği farklı dini ictihad alanlarını içerebilir. Türk dünyasının birliğini sağlamak için tarihi liderlerin öğretilerine başvurmak önemlidir, örneğin Pir-i Türkistan Ahmet Yesevi’nin öğretileri.

Müsbet manada Türk etnosunu hayata geçirebilmek, dünya coğrafyasında güçlü bir etkin blok olma potansiyelini beraberinde getirir. Ancak bu potansiyeli harekete geçirecek yöneticilerin aklı ve izanı yerinde olmalıdır. Aksi takdirde, Türk dünyası entegrasyonunu sağlamaya çalışan yöneticiler, batı ülkeleri kendi etnoslarını birleştirdiğinde sessiz kalırken, Türk dünyasının entegrasyonunda engel olmaya çalışabilirler. Bu nedenle çok yönlü birlikteliği destekleyen bir yönetim anlayışı benimsemek ve Avrupa Birliği gibi diğer birliklere de açık olmak önemlidir.

Kültür, Türk birliğini güçlendiren temel unsurlardan biridir. Fuzuli, Nevaî, Mevlâna gibi düşünürleri tanıtmak ve iletişim ağları aracılığıyla kültürel birlikteliği pekiştirmek önemlidir. Kültürel kaynaklar sadece üniversitelerle sınırlı tutulmamalı, lise düzeyinde gençlerin bu kültür dehalarını öğrenmeleri ve sevmeleri için çaba harcanmalıdır.

Tarihsel olarak dilde yaşanan değişiklikler ve komünist rejimlerin etkisiyle ortaya çıkan sorunlar, dil birliğine gölge düşürmüştür. Ancak Latin harflerine geçilmiş olması bir gerçektir ve bu değişikliği geri almak mümkün değildir. Türk dünyası arasında dil birliği için ortak bir çaba harcanmalı ve ekonomik entegrasyon da sağlanmalıdır.

Orta Asya Türk Cumhuriyetleri’nin stratejik önemi, Batı’nın dikkatini çekmiştir. Bu bölgelerde bulunan doğal zenginlikler ve enerji kaynakları, dünya güçleri arasında rekabeti körüklemektedir. Türkiye’nin bu coğrafyada aktif bir rol alması ve ekonomik olarak daha fazla katkıda bulunması gereklidir. Adriyatik’ten Çin Seddi’ne uzanan büyük projelerle Türk dünyasının gücünü göstermek, Türkiye’nin bölgedeki etkinliğini artırabilir.

Türk birliği ülküsü hala canlıdır. Türkiye’nin, 15 Temmuz Diriliş ruhundan ilham alarak bu birliğe yönelik attığı adımlar her geçen gün güçlenmektedir. Türk dünyasının bir araya gelmesi ve ortak bir gelecek inşa etmesi için gösterilen çabalar artarak devam etmelidir.

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.