Biz ve Batı
Dünyada yaklaşık 8 milyar insan yaşamaktadır. Bu 8 milyar insanın bugünkü yaşamını şekillendiren ulaşım, iletişim, sağlık, gıda, güvenlik, giyim, kozmetik, eğitim, sanat, eğlence, sanayi ve teknolojik altyapısını yüzyıllar önce kuran, bir sistem haline getiren ve o sistemi hala ayakta tutan şüphesiz Batı’dır! Dahası bütün insanlığı kurdukları sisteme mahkum eden de…
Bu acı gerçeği anlamak istemeyen bizim insanımıza mevzuyu biraz daha açayım:
Kendimizin ve ürettiğimiz her şeyin üzerinde seyir ettiği kara ve demir yollarının, deniz ve hava ulaşımının bugünkü şeklini, standardını kim vazetti? O yollarda kullandığımız ve markasına göre övündüğümüz ve hatta şeref ve itibar devşirdiğimiz otomobili, otobüsü, minibüsü, kamyonu, tırı, treni, metroyu, tramvayı, devasa gemileri, motoryatları, uçakları, helikopterleri ilk kim üretti ve hizmetimize sundu?
Vücudumuzun bir parçası haline gelen ve onunla eşimiz, sevgilimiz, dostumuz, tüccarımız, işçimiz, patronumuz ve kısacası bütün dünyayla her an iletişim halinde olduğumuz geçmişte sabit telefon ve faks ama bugün cebimize sığdırdığımız telefonu, bilgisayarı, laptopu, tableti ve bunların çalışmasını sağlayan altyapıyı kim kurdu?
İnşaatıyla haklı olarak gurur duyduğumuz hastaneleri; hasta yatağından röntgen makinasına, tomografiden city scanine, şırıngasından iğnesine, doktor elbisesinden terliğine, ameliyat masasından cerrahi aletlerine kadar hala kimin üretimi donatıyor? Şifa aramak üzere gittiğimizde o makinaların markasını arar hale kim getirdi? Hatta bugünkü tıp ilmini ve o ilmin tahsil edildiği üniversiteleri kim kurguladı? Harward kimin? Oxford kimin? GE kimin? Drager kimin? Siemens kimin? Philips kimin?
Onlar için fason atölyeleri olmaktan öteye geçiremediğimiz fabrika mantığını, o fabrikalarımızdaki makinaları, kalıpları, barkod sistemlerini, otomasyon programlarını, kalite standartlarını ve sertifikalarını kim vermekte? Iso kimin? CE kimin? FDA kimin?
Tiryakisi olduğumuz çayı, neskafeyi ve bilumum sıcak içecekleri, bağımlısı haline geldiğimiz kolayı, fantayı, içki çeşitlerini ve bilumum soğuk meşrubatı kim üretti ve hayatımızın vazgeçilmezi haline getirdi? Sigarayı hiç saymıyorum! Çocuklarımızın ve de bizim ağzımızı sulandıran çikolataları, bisküvileri, bütün abur cuburları, vanilyaları, dondurmaları, sosları, hazır çorbaları kim vs bize öğretti? Marlboro kimin? Parliament kimin? Camel kimin? Cips markaları kimin?
Tatillerimizin, eğlencelerimizin, düğünlerimizin, sosyalleşmelerimizin, sanatımızın, kültürümüzün aldığı halin otel konseptinden müziğine, dansından sinemasına, romanından gazetesine, televizyonundan sosyal medyasına kadarki yaşam biçimini, o yaşam biçiminin gerektirdiği bütün enstrümanları kim icat etti? Hilton kimin? Sheraton kimin?
Eşlerimiz, sevgililerimiz, kadınlarımız, damatlarımız, erkeklerimiz kimin ürünleri ile makyaj yapmakta, süslenmekte ve güzelleşmektedir? Ruj kimin? Takım kimin? Kravat kimin? Kot kimin?
Ünlü saat, kalem, parfüm, beyaz eşya, giyim ve kuşam markaları kimin? Başımızı ve vücudumuzu yıkadığımız şampuan ve sabun markaları kimin? Ağzımızı temizlediğimiz diş macunu ve fırçası markaları kimin? Elbisemizi, çamaşırlarımızı ve bulaşığımızı temizlediğimiz deterjan ve o makinalar kimin?
Gıdamızı sakladığımız ve vücudumuzu serinlettiğimiz buzdolabı ile klima markaları kimin?
Fairy kimin? İpana kimin? Loreal kimin? Dior kimin? Wersace kimin? Gilette kimin? Ariel kimin?
Channel kimin? Nescafe kimin? Mercedes kimin? Bosch kimin? Apple kimin? Google kimin? Facebook kimin? Kimin? Kimin…?
Mazotu, elektriği, asansörü, iş makinalarını, betonu, doğal gazı, fırını, ütüyü, lambayı, vs kim buldu? Shell kimin? BP kimin? Otis kimin? Kone kimin?
Kendimizi, sevdiklerimizi ve ülkemizi korumak değil de birbirimizi öldürmeye yarayan silahı, tabancayı, topu, tüfeği, uçağı, füzeyi, bombayı kim verdi? F16 Kimin? F35 Kimin? Motor kimin? Teker kimin?
Hayatımızın her yanını kuşatan durumla ilgili daha birçok soru sorabilirim. Ancak sonuç yine değişmeyecektir.
Hepsinin cevabı : Batı! Batılıların! Batılılardan!
Sahi biz kimiz ve neyiz? Ata övüncünden başka neyimiz var bizim?
Halit Şirkan Hatay
20 Ağustos 2018