Yüksek arabalı Türkler: Kanglılar/Kağnılılar
MEHMET POYRAZ (Gerçek Tarih) – Ahmet Taşağıl “İlk Türkler/Bozkırdan Dünyaya Yayılanlar” başlığıyla kaleme aldığı kitabında Türklerin kökenleri hakkında detaylar aramaya devam ediyor. Kronik Kitap yayınlarından çıkan söz konusu eserinde “Kanglı Boyları” bölümünde yüksek arabalı Türkleri de çalışmasına dahil etmiş. Başta Kazakistan coğrafyasında olmak üzere Türk boylarının adlarının aniden ortadan yok olduğunda dikkat çeken Taşağıl “Yüksek Arabalı Türkler” e de değinmekte:
“Ağırlıklı olarak Kazakistan bozkırları olmak üzere geniş alanlara yayılmış boyların adı birden kaybolur ve yerini Kanglı boy grup adı alır. ‘Yüksek Araba’ anlamına gelen Kanglı (okunuşu Gao-çı), teriminin Türkçe karşılığı Kanglı olmalıdır. En azından tercümesi budur. Daha önce yazdığımızın aksine Türk kültüründeki karşılığını Kangılı (Kağnılı) sözüyle yazdık. Yani burada kullanılan Kanglı adı Çince kaynaklardan geçen Kanglı teriminin Türkçe karşılığıdır. Konunun daha iyi anlaşılması için bu yol tercih edilmiştir (s.99).”
Çin kaynakları 7.yüzyılın ortalarında Kanglıların köklerini Hunların ataları döneminde ararken, yine bu dönemde adları geçen Kızıl ve Ak Ti (Di) topluluklarıyla aynileştirir. Bu durum kitapta şöyle izah edilmektedir:
“Böyle bir bağlantı kurma Kanglıların öncesinde Ting-ling’lerin bağımsız ve geniş coğrafyaya yayılma durumundan kaynaklanmaktadır (s.99).”
Kanglılar doğrudan Ting-ling’lerin devamıdır. Esasında Ting-ling’lerin adı ortadan kalkmış yerine “Kanglı” adı kullanılmaya başlanmıştır. Bu adı ise komşular tarafından verilmiştir. Diğer yandan Kanglıların o dönemde kendilerine ne ad verdiği de bir bilinmeyendir:
“Yüksek araba kavramı, kendilerinin imal ettikleri ve kullandıkları büyük tekerleklerden kaynaklanmaktadır. Komşularına göre farklı arabalar ürettikleri ve bindikleri anlamı çıkarabilir (s.100).”
Kanglıların (Kanglı) kökenini Çin kaynakları, efsanevi dönemlere kadar götürmektedir. Bunun böyle olmasının, bölgeye has bir yaklaşım olduğu ifade edilmektedir:
“Bu genel bozkır boy coğrafi dağılımı açısından geleneksel bir yaklaşımdır. Ön plana çıkan ve önemli roller oynayan toplulukların ataları çok eski devirlerde aranır. Hunların atalarının anlatıldığı dönemde söz konusu edilen ve çok sık adları geçen Ti’lerin Kızıl Ti grubunun, onları ataları olduğu işaret edilir (s.100).”
gercektarih.com.tr