Beşar Esad nasıl devrildi: Suriye rejim ordusundaki dağılmanın nedenleri?
Suriye’deki muhalif gruplar, 12 gün süren hızlı bir operasyonla başkent Şam’ı ele geçirerek Devlet Başkanı Beşar Esad’ı devirdi. Bu gelişme, yıllardır süren iç savaşın sona ermesiyle sonuçlandı. Ancak rejim ordusunun bu kadar hızlı dağılması, dikkatleri rejimin içindeki çöküş nedenlerine çevirdi.
13 YILLIK İÇ SAVAŞIN SONU
Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) liderliğindeki muhalif gruplar, 27 Kasım’da geniş çaplı bir saldırı başlatarak Esad rejimine son darbeyi indirdi. İki hafta dolmadan muhalifler Şam’a girerken, Esad’ın ordusu tamamen çözüldü. Böylece yüz binlerce insanın hayatını kaybettiği 13 yıllık iç savaş ani bir şekilde sona erdi.
REJİM ORDUSUNUN ÇÖKÜŞÜ
Rejimin içinden alınan bilgilere göre, Esad’ın bir zamanlar güçlü ve korkulan ordusu, yıllar içinde çeşitli nedenlerle çözülmeye başladı. Askerlerin düşük maaşlardan ve kötü yaşam koşullarından şikayet etmesi, rejimin İran ve diğer müttefiklerine aşırı bağımlılığı ve yolsuzluğun yaygınlaşması, ordunun hızla güç kaybetmesine neden oldu.
MÜTTEFİKLERE AŞIRI BAĞIMLILIK
Kaynaklar, rejim ordusunun komuta yapısının büyük ölçüde İranlı askeri danışmanlar ve onların desteklediği milislerin kontrolüne geçtiğini belirtti. Bu durum, rejim askerlerinin moralini daha da bozdu. Savaşın kritik noktalarında orduya net bir plan sunulamaması da büyük kayıplara yol açtı.
HALEP’İN DÜŞÜŞÜ VE ORDUDAKİ ŞOK
Halep’in 29 Kasım’da çatışma yaşanmadan muhaliflerin eline geçmesi, rejim ordusunda moral çöküntüsüne neden oldu. Sahadaki askeri birimlerin koordinasyon eksikliği ve liderlik boşluğu, rejimin elindeki en önemli kentlerden birinin kaybını hızlandırdı.
ESAD AİLESİNİN ZENGİNLEŞMESİ VE ASKERLERİN ÖFKESİ
Rejim kaynakları, Esad ailesinin savaş yıllarında zenginleşirken, askerlerin düşük maaşlarla mücadele ettiğini ifade etti. Bu durum, ordudaki subay ve askerlerin moralini derinden etkiledi. Ayrıca, subayların rüşvetle askerleri görevden alması ve maaşları kendilerine yönlendirmesi gibi yolsuzluk vakaları, ordunun operasyonel gücünü daha da azalttı.
SAVAŞ EMİRLERİ VE FİRARLAR
Çöküşün son günlerinde, Şam’daki Hava İstihbarat Müdürlüğü tarafından birliklere tam savaşa hazırlık emri verilmesine rağmen firar vakaları hızla arttı. Sertleşen emirler ve tehditler bile askerleri savaşmaya ikna edemedi. Bu durum, rejimin kaçınılmaz sonunu hazırladı.
Esad rejiminin düşüşü, bir yandan yıllardır süren savaşın sona erdiğini müjdelerken, diğer yandan yolsuzluk, kötü yönetim ve dışa bağımlılığın bir ülkenin ordusunu nasıl yok edebileceğini gözler önüne serdi.