Selim İleri, İstanbul’un edebiyatındaki inceliklerin toplamıydı

Edebiyat yolculuğu Cihangir’de başladı. İlkokul eğitiminin ardından Galatasaray Lisesi’nde yatılı okudu, ancak lise diplomasını Atatürk Erkek Lisesi’nden aldı. Burada tanıştığı iki önemli isim, edebiyat tutkusunu şekillendirdi: Fransızca öğretmeni ve çevirmen Vedat Günyol ile yazar Rauf Mutluay. Her ikisi de genç İleri’nin edebiyat yolunda parlayan işaret fişekleri oldu.

Henüz 19 yaşındayken, ilk öykü kitabı Cumartesi Yalnızlığı yayımlandı. Babasına ithaf ettiği bu kitap, onun edebiyat serüveninin ilk somut adımıydı. Kitabın arka kapağında yer alan biyografi, İleri’nin kendine özgü edebi sesini bulmaya olan kararlılığını işaret ediyordu.

Selim İleri, popüler kültürün küçümsendiği bir dönemde yazmaya cesurca devam etti. Roman, hikâye, senaryo, oyun ve köşe yazılarıyla edebiyat dünyasında iz bıraktı. İlk öykülerinde Peride Celal’in etkisi hissedilirken, ikinci kitabı Pastırma Yazı bu bağın daha da derinleştiğini gösteriyordu. Romanların tutkulu bir okuru olarak, Reşat Nuri Güntekin’den Halide Edip Adıvar’a, Halikarnas Balıkçısı’ndan Attilâ İlhan’a kadar pek çok usta kalemin izini sürdü.

Selim İleri’nin eserlerinde İstanbul her zaman başroldeydi. Kentin sosyal ve kültürel dönüşümleri, insan ilişkilerinin derinlikleriyle birlikte anlatıldı. İstanbul İlk Romanımda Leylak, Mayısta Bir Akşamdı, İstanbul’un Sandık Odası gibi eserlerinde okuyucularını, şehrin nostaljik sokaklarında büyülü bir yolculuğa çıkardı.

1970’lerde Halit Refiğ ile tanışmasının ardından sinemaya yöneldi. İlk senaryosu Cennetin Kapısı, Zeki Ökten tarafından filme uyarlandı. 1981’de kaleme aldığı Kırık Bir Aşk Hikâyesi, Sinema Yazarları Birliği tarafından yılın en iyi senaryosu ödülüne layık görüldü. 1990’larda tiyatroya yönelerek Cahide, Ölüm ve Elmas ve Mihri Müşfik: Ölü Bir Kelebek gibi oyunları yazdı.

Selim İleri, Türk edebiyatının unutulmaz isimlerini eserlerinde yaşatarak büyük bir vefa örneği gösterdi. Onları sadece anmakla kalmayıp, derin bir tutkuyla yeniden hatırlattı. Bu yönüyle, kültürümüzün Sisifos’u olarak adlandırılabilecek bir kararlılıkla yazmayı sürdürdü.

Uzun süre sağlık sorunlarıyla mücadele eden Selim İleri, 75 yaşında İstanbul’da hayata veda etti. Son romanı Yalnız Evler Soğuk Olur, geçen yıl yayımlandı. Kendinden önceki ustaları onurlandırarak kaleme aldığı eserleri, Türk edebiyatının unutulmaz mirasları arasında yer alacak.