Mehmet Akif Ersoy yayıncılıkta Malûmât’ı modellemiş olabilir mi?

(Gerçek Tarih) – II. Meşrutiyet’in ilanından hemen sonra 14 ağustos 1908 tarihinde yayınlarına önce Sıratımüstakim adıyla başlayan sonrasında Sebilürreşad adıyla devam eden ve İslam birliğini savunan derginin muhteviyatı ile dağıtıldığı coğrafya göz önüne alındığında akıllara Malûmâtçı (Baba) Tahir Bey’in çıkardığı Malûmât mecmuasını getirdi.

Baş muharrirliğini Milli Şairimiz Mehmet Akif Ersoy’un yaptığı ve Milli Mücadele döneminde yayınlarıyla önemli rol üstlenen Sebilürreşad dergisi gazeteci ve araştırmacı yazar Mehmet Poyraz’a göre Malûmât gazete/dergisinin modellenmiş halidir.

Mehmet Poyraz “II. Abdülhamid Dönemi Matbuat Şahsiyeti Baba Tahir ve Malûmât” başlığıyla kalemi aldığı kitap çalışmasında konuyla ilgili şu ifadelere yer vermesi dikkat çekiyor:

“1908’de II. Meşrutiyet’in ilanı sonrası Sıratımüstakim adıyla yayınlarına başlayan mecmua daha sonra Sebilürreşad adını alır. Gericiliği önlemek adına çıkartılan Takrir-i Sükûn Kanunu ile 1925 yılında kapatılan Sebilürreşad’ın yayın şekli ve politikası biraz Malûmât’a benzer gibi durmaktadır. Malûmât’ı Balkanlar, Hindistan, Arap ve Rusya sahasında neşreden Baba Tahir’in üstüne El-Malûmât ile Tunus’a ve Cezayir dokunması gelecekte yayınlara başlayacak olan Sebilürreşad’ın da benzer çizgide olması bizi böyle bir öngörüye götürmektedir.

Azerbaycan başta olmak üzere Rusya’da yaşayan Türklerden gelen mektupları yayımlayan, Türkçenin sadeleşmesiyle ilgili tartışmaları başlatan Malûmât’ın dönemle ilgili bazı metinlerde “Türkçü” gibi algılandığını fark ettik. Adı geçen bölgelerden gelen mektuplar ile dilin sadeleşmesi üzerine yapılan tartışmalar üzerinden böyle bir kanaate varmanın yanlış olacağını söyleyebiliriz. Zira neredeyse aynı şekilde yayınlar ve dilin sadeleşmesi hakkında metinler Sebilürreşad’da yer bulmuştur. Azerbaycan’dan Ahmet Ağaoğlu ve Mehmet Emin Resulzade, Kazan’dan Ayaz İshaki, Rusya’dan Abdürreşid İbrahim gibi isimlerin ve daha birçoklarının Sebilürreşad’da yazıları yayımlanmıştır.” (s. 359-360)

gercektarih.com.tr