Yahudi devletinin temellerini atan İngiliz belgesi: Balfour Deklarasyonu 1917
Timaş Tarih yayınlarından 2021’in Ekim ayında okurla buluşan İsmail Ediz imzalı Yahudi Devletinin Kökeni/Balfour Deklarasyonu’nda, Orta Doğu’da bir Yahudi devleti kurma düşüncesinin nasıl şekillendiğini Neoklasik Realizm teorisiyle açıklayarak bir ilke imza atıyor. 1917 Balfour Deklarasyonu’nu İngiliz hükümetinin ortaya çıkardığı bir karar olarak ele alan eser, konuyu hem tarih hem de uluslararası ilişkiler perspektiflerinden değerlendiriyor. Böylece günümüz araştırmalarında ihmal edilmiş yönleri, ara değişkenleri, İngiliz iç siyasetini ve dünyanın durumunu gözler önüne seriyor.
Filistin’in jeostratejik konumu, İngiltere’nin savaş sırasındaki değişken durumu, Yahudilerin Çarlık Rusya’sı karşıtı tutumu, uluslararası ekonomik kriz, Amerikan-Yahudi sermayesine duyulan ihtiyaç, gizli ve sözlü yürütülen görüşmeler, nihayetinde kökünden değişen uluslararası dengeler… Orta Doğu’yu çıkmaza sürükleyen ve Yahudi devletini adım adım inşa eden Balfour Deklarasyonu’na dair her şey Balfour Deklarasyonu: Yahudi Devletinin Kökenleri kitabında. Geçmişi uluslararası ilişkiler metodolojisiyle okuyup tarihteki bağımsız değişkenleri görmek isteyen okurlar için vazgeçilmez bir çalışma.
Neden Önemli?
– Tarihi uluslararası ilişkiler metodolojisiyle bir arada değerlendirerek alanında bir ilke imza atıyor.
– Arşiv belgeleri, haritalar ve fotoğraflar eşliğinde sürükleyici bir okuma tecrübesi sunuyor.
– İngiliz hükümetinin Orta Doğu’da Siyonizm’i desteklerken gözettiği çıkarları ele alıyor.
– Arthur Balfour, Lloyd George, Mark Sykes, Herbert Samuel gibi önde gelen diplomatların faaliyetlerini inceliyor.
Editörün Görüşü
Filistin’de Yahudi devleti kurma süreci 1948 yılında İsrail’in ortaya çıkmasıyla sonuçlansa da, sürecin arka planı durumun uluslararası ve tarihsel olarak anlaşılmasında son derece önemlidir. Nitekim Yahudi devletinin 1915’e kadar dayanan bir plan geçmişi vardır. 1917’de Balfour Deklarasyonu ile somut bir şekil kazanan süreç, İsmail Ediz tarafından profesyonellikle ele alınıyor. Çalışma, deklarasyonu sadece tarih bağlamında değil, bağımsız değişkenleri de göz önünde tutan neoklasik realist teori bağlamında inceliyor. Literatüre büyük bir katkı yapacak ve tarih kitaplıklarında en üst raflarda yer alacak bir çalışma.
Kitaptan Alıntı
“İngiliz hükümeti, mali sorunlarını aşmak için Siyonistlerle temas kurmanın yollarını arıyordu. Böyle bir anlaşma Londra’ya birden fazla kazanç sağlayacaktı. Almanya da Yahudilerin desteğini almayı hedefliyordu. Yahudilerin Alman kampına geçişi İngiliz İmparatorluğu için sonun başlangıcı olabilirdi.”