Mardin’de bulunan tapınaktan yöre halkı hayli umutlu

(gercektarih.com.tr)-Mardin tarih boyunca Sümerlerin, Akadların, Babillerin, Hititlerin, Asurların, Urartuların, Romalıların, Abbasilerin, Selçukluların ve Osmanlıların da arasında bulunduğu en az 25 medeniyete ev sahipliği yaptı. Bu medeniyetlerin çoğuna topraklarında barındıran Mardin’in Dargeçit ilçesinde yapılan kazı çalışmalarında neolitik döneme ait tapınak ortaya çıkarıldı.

Mardin Müze Müdürlüğü, “Ilısu Barajı ve HES Projesi Etkileşim Alanında Kalan Kültür Varlıklarının Belgelenmesi ve Kurtarılmasına Yönelik Çalışmalar” kapsamında 2012 yılında arkeolojik kazı çalışmasına başlamıştı. Kırsal Ilısu Mahallesi’nde yapılan kazılarda bulunan tapınağın Göbeklitepe’den bile eski olması heyecanla karşılandı.

2 bin yıllık geçmişiyle insanlık tarihine ışık tutan alanda yürütülen kazılarda bugüne kadar bulunan 30’a yakın ev, 6 özel flaş kamu yapısı ile mezarlarda 130 bireye ait iskeletler, 100 bini aşkın boncuk ve Neolitik döneme ait ve geçmişi 11 bin 300 yıla tarihlendiği düşünülen tapınak keşfedildi.

Dikilmiş, yüksekliği eninden uzun yekpare bir taştan oluşan bir yapıta Stel veya stela deniyor. Ahşap olanları da olsa da genellikle taştandır. Antik Yunan’da mezar taşı olarak kullanılan steller olduğu gibi askeri zaferlerin yazılı olduğu steller, anıt olarak kullanılan veya kral buyruklarının yazılı olduğu steller de vardır. Neredeyse tüm dünyada stellere rastlamak mümkündür. Stellerdeki yazılar veya çizimler zamanına ve uygarlığına dair önemli bilgiler içeriyor. Tapınaktaki 4 stelden 3’ü halen sapasağlam korunuyor.

Mardin Artuklu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ergül Kodaş, basın açıklamasında kazı çalışmalarının Türk Tarih Kurumu destekli statüsünde yürütüldüğünü söyledi.

Kodaş, kazı çalışmaları neticesinde bulunan binanın hem mimari özellikleri hem de içindeki buluntular nedeniyle inançla ilişkili olduğunu düşündüklerini belirterek şu sözlere de yer verdi:

“İçerisinde hem steller var, hem kolanlar var, taş örgü, payandalar var. Tabanı yer yer ana kayaya oyulmuş kireç taşı, yer yer terazi kullanılmış. İçerisinde ocakları ve sunakları var. Ayrıca bazı sunaklar içerisinde de boğa başlarının bilinçli olarak bırakılmış olduğunu görebiliyoruz. O yüzden bu yıl ki yapılan çalışmalarda bu ve benzeri binaların boncukla tarlada inanç kapsamıyla ilgili olabileceğini daha yoğun olarak düşünmeye başladık. Yapının kendine özgü bir mimari üslubu, şekli ve iç düzenlemesi var. Bu özellikleriyle benzeri başka bir yerde var diyemeyiz. 12 bin yıla tarihlenen bir tapınak olduğunu söyleyebiliriz.”

Öte yandan Dargeçit’te yaşayan vatandaşlarında son gelişmelerden oldukça memnun olduğu, ilçeye turist gelmesi yönünde beklentileri olduğu da öğrenildi.

Muhammed Işık – (GERÇEK TARİH)

gercektarih.com.tr