Z Kuşağı’ndan ne bekliyorum?

Epeydir zihnimi meşgul eden ve hakkında hakiki bir neticeye varamadığım bir mesele, Turgenyev’in Babalar ve Oğullar adlı eserine yeniden göz atma fırsatı bulduğumda bende asıl çizgilerini oluşturdu. Okuyanlara malumdur, eserin bir yerinde eski kuşağı temsil eden bir kahraman şöyle der; “İlaç acıdır, ama gene de yutmak gerekir. İşte sıra şimdi bize geldi, çocuklarımız onların kuşağından olmadığımızı söyleyecekler bize ve biz bu acı ilacı yutacağız.”

Geçmiş kuşakların hatırası gözümüzde tüte dursun, biz bu geçmiş kuşaklar arasında tüm hüviyetini bir yaftanın üzerine imar eden bir kuşak var mı onu düşünelim…

Son yılların her dilde aksini bulan meşhur söylemi; “Z kuşağı”. Gençlik kendisini bu söylemle tavsif ediyor, bununla da kalmıyor, kendi karakteristik özelliklerini bu söylemin gerektirdiklerine uyarlıyor. Evvela tespitini ve tenkitini yapmakta fayda var; kuşak farkı apaçık bilinen bir şey, ama insanoğlunu doğduğu yıla göre tasnif etmek bana çetrefilli, temeli sağlam olmayan, bayağı bir meseleymiş geliyor.

Bizim anladığımız kuşak farkı o dur ki; onda yaşamdan çok yaşama bakış mühimdir. Geçmiş kuşaklar kendilerine has bakışlar ve duruşlar ile kendi kuşaklarının gerektirdiklerini ortaya koyarlar. Burada mühim olan tasnif değil, kişisel özellikler ile harmanlanmış ve yaşanılan çağın mesuliyetlerine yahut mecburiyetlerine göre şekillenmiş tavırlardır.

Sanılmasın ki Z kuşağıNI yadsıyorum. Evet, yeni gelen harika bir kuşak var ve ben bu kuşağın, yaşadığımız çağa göre teknolojik, analitik ve pratik kabiliyetini seviyor, takdir de ediyorum… Benim için mesele şu haklı sualde düğümleniyor; “Geçmiş kuşakların kendilerine münhasır ve hiçbir yaftaya mahal vermeyen duruşları ortadayken, yeni gelen kuşak niçin kendisine önceden yakıştırılmış bir yaftayı bu denli benimsiyor ve tüm karakteristik özelliklerini hiçbir fenomenolojik yaklaşıma gerek duymadan bu yaftaya uygun hale getiriyor? Z kuşağının her yerde dile getirilen hususiyetleri bu denli özgürlükçü, bu kadar özgüven dolu iken üstelik?”

Peşinen kabul etmekte fayda var; insanoğlu, popüler olanın kendisine dikte ettiği kaidelerle hareket ediyor. Çağımızda popüler olanın hükmettiği idrakler, onun kaidelerine uymakta kendilerini büyük bir mükellefiyet içinde hissediyorlar. Kuşak meselesinden bağımsız olarak söylüyorum bunu… Artık insanlığın kendisi popüler olanın tahakkümünde, popüler olana dâhil ve popüler olmanın peşinde. Oysa Z kuşağının genel tavrına şöyle bir göz atınca ister istemez insan şunu demekten kendisini alamıyor; “Müthiş bir yenilikçilik iddiası ile gümbür gümbür gelen Z kuşağı, popüler olanın tahakkümüne, popüler olanın tasnifine, popüler olanın yaftasına, o bağımsız karakteri ve pratik zekasıyla karşı durabilme cesaretini gösterse de, kendi kuşağının ismini kendi koyma hürriyetine erişebilse!”

Geçmiş ve gelecek kuşaklara da benden biz iz olsun;

Daha ne kadar, haberimiz olmadan, bizim için önceden belirlenmiş yaftaları kabul edeceğiz?