Beşar Esad kimdir?

Aslında, Beşar Esad’ın ülkeyi yöneten kişi olması beklenmiyordu. Ancak ağabeyi Basil’in 1994 yılında Şam yakınlarında geçirdiği trajik trafik kazasında hayatını kaybetmesi, Beşar’ın hayatının yönünü değiştirdi. Londra’da eğitim gördüğü sırada ailesi tarafından Suriye’ye geri çağrılan Beşar, kısa sürede liderlik görevine hazırlanmaya başladı.

HAFIZ ESAD’IN MİRASI VE BEŞAR’IN ÇOCUKLUĞU

Beşar Esad, 1965 yılında, Suriye’nin otoriter lideri Hafız Esad ve eşi Anisa Makluf’un oğlu olarak dünyaya geldi. Esad ailesi, Suriye’de sosyal ve ekonomik eşitsizliklerle karşı karşıya olan Alevi topluluğuna mensuptu. Aleviler, devletin farklı kademelerinde güç kazanma mücadelesi verirken, Hafız Esad bu mücadelenin en güçlü figürlerinden biri haline geldi.

1971’de cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturan Hafız Esad, 30 yıl boyunca ülkeyi sıkı bir şekilde yönetti. Bu dönem boyunca ülkede otoriter bir yönetim anlayışı hâkimdi. Hafız Esad’ın 2000 yılında ölümü, Beşar’ın liderlik sorumluluğunu üstlenmesine zemin hazırladı.

LONDRA YILLARI VE HAYATININ DÖNÜM NOKTASI

Beşar Esad, tıpta bir kariyer yapmak isteyerek Şam Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra Londra’ya giderek göz hastalıkları üzerine uzmanlaşmaya başladı. Bu süreçte, modern Batı yaşam tarzıyla tanıştı ve gelecekteki eşi Esma el-Ahras ile burada tanıştı. Ancak ağabeyi Basil’in ölümü, Beşar’ın sakin ve düzenli hayatını geride bırakmasına neden oldu.

Suriye’ye döndükten sonra orduya katılan Beşar, babasının izinden gitmek üzere hazırlıklara başladı. Babasının ölümünün ardından yapılan anayasa değişikliğiyle 34 yaşında cumhurbaşkanı oldu.

REFORM VAADİ VE GÜCÜN KONSOLİDASYONU

Beşar Esad’ın iktidarının ilk yıllarında reform yapacağına dair verdiği sözler, halk arasında büyük umutlar yarattı. Bu dönem, “Şam Baharı” olarak adlandırıldı; halk özgürlük taleplerini daha rahat dile getirebiliyor ve siyasi tartışmalar yapılıyordu. Ancak bu özgürlük ortamı kısa sürdü ve 2001 itibarıyla muhaliflere yönelik baskılar yeniden başladı.

Ekonomide kısmi reformlar gerçekleştiren Esad, özel sektörü desteklerken, kuzeni Rami Makluf’un yönettiği ekonomik yapı, yolsuzluk ve gelir eşitsizliği sorunlarını daha da derinleştirdi. Ayrıca, 2003 Irak Savaşı ve 2005’te Lübnan Başbakanı Refik Hariri’nin suikastı gibi olaylar, Esad yönetiminin uluslararası toplumla ilişkilerinin daha da kötüleşmesine neden oldu.

ARAP BAHARI VE SURİYE İÇ SAVAŞI

2011’de Arap Baharı’nın etkisiyle başlayan protestolar, kısa sürede Suriye’yi iç savaşa sürükledi. Esad rejiminin gösterilere sert bir şekilde müdahale etmesi, hem ülke içinde hem de uluslararası arenada büyük tepki topladı. Çatışmalar, farklı mezhepler ve yabancı aktörler arasında bir vekalet savaşına dönüştü.

Rusya’nın 2015 yılında rejime verdiği askeri destek, Esad’ın iktidarını korumasına yardımcı olsa da ülke büyük bir yıkıma uğradı. Milyonlarca insan evlerini terk ederken, yüz binlercesi hayatını kaybetti.

2024: ESAD DÖNEMİNİN SONU

2024 yılında rejim karşıtı grupların saldırıları yoğunlaştı ve nihayetinde Şam, 8 Aralık günü muhaliflerin eline geçti. Beşar Esad’ın ailesiyle birlikte Rusya’ya kaçtığı ve Moskova’nın sığınma hakkı talebinde bulunduğu bildirildi.