Zafer Erginli

Tarihten önce vardın. Tarihte de hep varsın. İnsânî olan her şeyi öldürmeyi, beceremezsen kirletmeyi hep borç bildin kendine. İnanan, inanmayan tüm insanlar için bir sınavsın sen. Kābil’den beri insanlık üzerinde hep tahakküm kurmak istedin. Kur’ân’da “Yeryüzünde bozgunculuk edenler”le kastedilen sendin....

Tasavvufun İslâm mistisizmi olarak nitelenmesinin doğru olup olmadığı ya da ne kadar doğru olabileceği konusundaki yazı dizimizin önceki kısımlarında Türkiye’de yazılmış tasavvuf tarihi kitaplarının görünümünü ve mistisizm kavramının Batıdaki ortaya çıkış ve kullanım durumlarını kuş bakışı denilebilecek bir tarzda incelemeye...

Tasavvufun İslâm mistisizmi olarak nitelenmesinin doğru olup olmadığını geçen sayıda sorgulamaya başlamış ve Türkiye’de yazılan Tasavvuf Tarihi kitaplarında bu nitelemenin görünümünü kronolojik olarak sıralamaya gayret etmiştik. Sonuçta tasavvufla mistisizm arasında kurulma eğiliminde olan özdeşliklerin Türk modernleşme tecrübesiyle irtibatlı olduğu noktasına...

Tasavvufu “İslâm mistisizmi” olarak nitelemek âdet haline gelmiştir. Bu nitelemeyi doğru sayabilir miyiz? Meseleye başka bir yönden bakıldığında mistik kelimesi ile aynı kökten gelen mistisizm kavramı gerçekten mistik olmakla aynı anlamı taşıyor mu? Batıda bu kavramın gelişimi nasıl? Bu kavram...

-Mevlânâ’nın Hayatı ve Anlamına Toplu Bir Bakış Denemesi- BİR’den çıkıp BİR’e dönmek. İnsanın yolculuğunun özeti. Birlikten çıkıp önce çokluğa dalmak, sonra çokluktan ikiliğe, ikilikten de BİRLİĞE ulaşmak. Bu yolda ilerlerken insandan geçerek ya da geçirilerek İNSAN’a varmak… Yolculuk herkese nasip...

GirişTürkiye’de netameli bazı konular vardır. Zaten biz milletçe en basit bir meseleyi bile netameli hale getirmekte pek bir becerikliyizdir. Türkiye’deki bu netameli meselelerden bir tanesi de “İslâmcılık” başlığı altında toplanan problemler yumağıdır. Her ne kadar Babanzâde Ahmed Naîm’in bu tür...

Çarpılmıştım daha kitabın ilk satırlarında. Alışageldiğimiz hatta kanıksadığımız dünyanın çelişkilerini gösteriyordu yazar okuruna. Yazarın karşılaştığım ilk kitabıydı. 1987 yılında lisenin son sınıfında okuyan olgun yaşta bir öğrenciydim. Kitap hakkında daha önce duymuş olduğum olumlu izlenimler doğrulanmakla kalmıyor, kitabın sayfaları ilerledikçe...

Türklerin İslâmlaşması ile tasavvuf arasında nasıl ilişkiler vardır? Türklerin İslâm algısında tasavvuf nasıl tesirlere sahiptir?Mezhepler Tarihi uzmanı Sönmez Kutlu’ya göre Türklerin İslâmlaşmasında üç temel unsur vardır: İtikadda Mâtürîdîlik, fıkıhta Hanefîlik, tasavvufta ise Yesevîlik. İlk bakışta bu üçlü tasnif kulağa hayli...

Dünya tarihi ve din arasında nasıl ilişkiler var? Din tarihinde ortak unsurlara bakıldığında şunları görmek mümkün: Tanrı ve sıfatları, yaratılış ve unsurları, kulluk ve kurban, uyulması geren yasalar, ahlâk, kötülük problemi ve şeytan, ilâhî adalet ve kıyâmet ile bütün bunları...

Dünya tarihi yazmak bir hükümranlık göstergesidir. Sömürgecilik faaliyetlerinin arttığı on yedinci yüzyıldan bu yana dünya tarihlerinin Batı dünyasında yazılması bunu gösterir. Görebildiğim kadarıyla ister yükseliş, isterse düşüş sarmalında olsun böyle bir tarih yazabilen toplumlar, kendilerini köklü bir medeniyet zeminine sahip...

Dünya tarihi nedir ve niçin önemlidir? Tarihten arkeolojiye, fütürolojik yaklaşımlardan komplo teorilerine uzanan çizgide çok geniş bir sahadan söz ediyoruz. Geçmişte İslâm tarih müelliflerinin din perspektifini merkeze alarak yazdığı dünya tarihlerine karşılık son zamanlarda siyasî tarih ve iktisat perspektifleri merkeze...

3. Mevlânâ’nın Çağrısı: “Gel” Hitâbının Iskalanan Tarafı Sezai Karakoç, daha önce yazmış olduğu Yunus Emre adlı eserinde, Mevlânâ, Hacı Bektaş-ı Velî, Hacı Bayram-ı Velî, Yunus Emre ve Serhat akıncılarını “Anadolu’nun bu yüzyıllardaki önder kurucuları”, hatta Mevlâna’yı da “Anadolu’nun yeniden kuruluşunda…...

2. Sezai Karakoç’un Bakışıyla Mevlânâ’nın Eserleri Ne Anlam İfâde Eder? Sezai Karakoç, Mevlânâ’nın mensur ve manzum eserlerine dair tespit ve değerlendirmelerde bulunur. Sezai Karakoç tarafından Mevlânâ’nın eserlerine dair yapılan tespitler, sadece Mevlânâ’nın şahsının değil, eserlerinin de günümüz için ifade ettiği...

c. Ben’liğin Sıfır Noktasında: Mürşid MevlânâBen’liğin sıfırlanması mümkün müdür? Belki Hint mistik geleneklerinin hedefi bu olabilir. Ancak ben’lik denilen şeyin tamamen sıfırlanması mümkün değildir. Bizim kavramlarımızla bire bir karşılanması kolay görünmeyen “benlik” kavramı, bizim kültürümüzdeki “nefs” denilen şeyin bazı görünümleriyle...

Giriş: Hakkı Teslim Etmek Türkiye Üstâd’ını kaybetti. 90’lı yıllara kadar Türkiye’de isminin önüne “Üstâd” sıfatıyla hatırlanan nâdir kişilerden biri, belki de biricik şahsiyetti Sezai Karakoç. Son yıllarda pek çok kişi hakkında kullanılan, hatta yerli yersiz bir hitap şekli olarak aşındırılan...

Giriş Ya da Anahtar Terim Olarak İhsân Tasavvuf İslâm Medeniyeti’nin ahlâk disiplinidir. İslâm ile tasavvuf arasındaki temel ortak paydalar arasında gözle görünür olan en dikkate değer nokta ahlâktır. Ancak ahlâk, günümüzde çok sığ ve yanlış anlaşılan bir kavram olarak karşımızda...