tarihkitapbiyografimehmet poyrazmustafa armağandergi

Yazarlar

26.06.2022
21. yüzyıla “milenyum” yüzyılı denilmiş olsa da, insan olmanın daha iyi anlaşıldığı bir yüzyıl olacağından kuşku duymuyorum. Düşüncenin sanatla daha çok geliştiği bir yüz yıl olacaktır. Bir başka deyişle; sanat düşünce ile iç içe geçecek birbirine büyük katkılarda bulunacaktır. Öyleyse sanatı...
Bu deneme ilk haliyle Selimcan Yelseli’nin “Çizgiden Öte” adlı kitabında “İçimizdeki Kayıp İlanı” adıyla yer almış ve daha sonra yazar tarafından gerçektarih.com.tr için yeniden kaleme alınmıştır. *** Sanat mevzubahis olduğunda şu tabire hepimiz bir yerlerden aşinayızdır: “Bizi bize, bizimle anlatan…”...
Bir zamanlar sadece bulunduğu mekanı değil, altın sarısı alevi ile istikbali de aydınlatan mumlar yanardı evlerde. Mütemadiyen titrek ve tedirgin olan bu altın damlasının solgun duvarlara bıraktığı karanlık akisler arasından seçilen ahşap duvar saatinin akrep ile yelkovanı ne hikmetse hiç...
Hepimizin bildiği bir tarla var… Ay ışığını damla damla eriten ateş mavisi ufuklardan esen rüzgârlar, bu tarlanın ortasından ufka uzanan toprak patikanın kenarlarındaki yeşilliklerde ölgün kıpırtılar uyandırır. Bu tarla ilk bakışta insanın içine bir sonsuzluk ürpertisi verse de, görme biçimlerinin...
28.05.2022
Osmanlı’nın ilk süreli yayını Tanzimat Dönemi’nde Takvim-i Vekayi’nin devlet tarafından 1831’de çıkarılmasından dokuz yıl sonra ikinci süreli yayın yarı özel şekilde Ceride-i Havadis adıyla William Churchill tarafından çıkartılır. Ceride-i Havadis İstanbul’un ikinci Türkçe gazetesi olması özelliğine sahiptir. Takvim-i Vekayi’den çok...
“Sıcak savaşı bir süre buzdolabında bekletirseniz, ‘soğuk savaş’ olur”. Bu işin şakası. O zaman soğuk savaşı ısıtırsanız da, “sıcak savaş” olur. Sonuçta savaş “savaş”tır. Bu anlamda “soğuk savaş dedikleri savaş, bir 3. Dünya savaşı” idi. Askerlerle cephede verilen savaşın yerini,...
Ukrayna Rusya savaşı bağlamında yeni uluslararası sistemde eski soğuk savaş rüzgârları eser mi, kaygısı dillendirilmeye başlandı. Bu durum, süreci doğru okuyamamakla ilişkili olarak yorumlanabilir. ‘Tarih tekerrür eder’ diye bir deyim olsa da tarihin tekerrür etme ihtimali yoktur. O zaman değişim...
Albert Camus’un “Sisifos Söyleni” adlı o meşhur eserinde “uyumsuz” ve “oyuncu” kavramları arasında kurduğu ilişkiyi hatırlıyorum. Şöyle diyor Camus; “Oyuncuların, …….uyumsuz insanlar olduklarını söylemiyorum. Yalnızca yazgılarının açık görüşlü bir yüreği çekebilecek uyumsuz bir yazgı olduğunu söylüyorum.”Nerede rastladım bilmem, Zelenski’nin işgal...
25.05.2022
Şiirin varlığı sözün varlığıyla kaimdir. Şiir, yeri geldiğinde bir gülüş, bir bakış, bir aldanıştır. Şiiri her şey besler. Canlı olan şiir de acıkır. Havaya, suya ihtiyacı vardır şiirin. Hayatın içinde akan her olayda parmağı vardır. Şiir insandan sorumludur, insan da...
TBMM Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şentop’un doktora tezi olarak hazırladığı ve Kadim yayınlarından ikinci baskı olarak çıkan “Osmanlı Yargı Sistemi ve Kazaskerlik” kitabını değerlendirmeye çalışacağım. Kitap ana hatlarıyla Kazaskerlik kurumunun tarihsel sürecini ele alarak başlıyor.  Daha sonra Kazaskerlerin menşe ve...
25.05.2022
3. Mevlânâ’nın Çağrısı: “Gel” Hitâbının Iskalanan Tarafı Sezai Karakoç, daha önce yazmış olduğu Yunus Emre adlı eserinde, Mevlânâ, Hacı Bektaş-ı Velî, Hacı Bayram-ı Velî, Yunus Emre ve Serhat akıncılarını “Anadolu’nun bu yüzyıllardaki önder kurucuları”, hatta Mevlâna’yı da “Anadolu’nun yeniden kuruluşunda…...
25.05.2022
Ahmet Haluk Dursun Hoca ile elim bir trafik kazasında vefat ettiği gün tanıştım. Türkiye Yazarlar Birliği tarafından Malazgirt’te düzenlenen Malazgirt ile ilgili bir sempozyumda. 19 Ağustos 2019’da. Sempozyumun açılış konuşmasını yaptı, kürsüden indikten sonra ben ve arkadaşlarımla ayaküstü sohbet etti...
Mazinin altın tozu kaplı bilgelik defterlerine bakanlar için. Kıymeti, sanatçısının birikimi ve gittikçe olgunlaşan sanat idraki neticesinde artan ve içimizde harikulade hisler uyandıran eserlere ustalık eseri derdik bir zamanlar? Şimdi nerede bu ustalar, nerede eserleri? Hayli hayli cevabını verir gibiyim…...
14.05.2022
Ne çok bekledik, ne çok erteledik, ne çok sendeledik. Dur bir olduğun yerde! Azıcık temaşa eyle. Adımın nereye, kimin için ve nedeni ne? Hangi anlamsız boşluklara geliyorsun? Hangi çamur ayağının altında? Dur olduğun yerde! Düşündün mü zaman nasıl geçti? Artık...
24.04.2022
Tarih şuurunun ne kadar kıymetli olduğunu Rusya’nın Ukrayna’yı işgale başlamasıyla bir kez daha öğrenmiş olduk. Şu an önümüzdeki savaş tablosuna baktığımızda, aslında bunun en azından Rusya açısından ilk olmadığını söylememiz mümkündür. ABD’nin başını çektiği NATO’nun Müslüman coğrafyada yaptıklarını hepimiz biliyoruz....
İnsanlık tarihi mevcut düzenin muhafazasının da tarihidir. Ama ne gariptir ki, düzeni muhafaza etmek adına çıkmaktadır savaşlar… Bir katil düzeni muhafaza etmek için öldürmüş, bir hırsız düzenin sürmesi için çalmış olabilir hep. İnsanın kendisini savunma güdüsü burada meydana çıkar. İnsanlık...
Bir taş, ardından bir taş daha, elden ele, gayretten gayrete, her birini başka bir elin taşıdığı taşlar ile bir yapı inşa edelim. Planı anlık ilhamlara, gayreti ise bir tür oyuna benzesin bu yapının. Şöyle kültürel bir insanlık mirası olarak da...
Haberlerde verilen bilgiye göre: Putin: Rusya’nın sınırları yoktur. Rusya Ukrayna savaşından çok önce bu sözü söyleyen Putin, bugünleri öngörerek mi söylemiştir bu sözü bilinemez! Ama bu söz çok temel bir gerçekliği ifade etmesi bağlamında önemli bir yere konumlanır. Uluslararası ilişkilerde...
ABD öncülüğünde NATO’nun güven vermesiyle Ukrayna, Rusya karşısında dik durdu ve savaşı göze aldı. Rusya’nın sert uyarılarına kulak asmayan ve sonuç olarak güvendiği dostlarının oyununa getirilen Ukrayna’yı farklı açılardan değerlendirmeye çalışacağım.ABD ve NATO, Ukrayna-Rusya savaşının mutlak kazananıdır. Rusya’yı tuzağa çekerek...
01.04.2022
Huriye Tevfik Mücahid, “Fârâbî’den Abduh’a Siyasi Düşünce” başlıklı kitabında İbn Haldun’un görüşlerini şöyle izah eder: İbn Haldun’un devletin kökeniyle ilgili görüşleri Platon’un, Fârâbî’nin ve Maverdî’nin görüşleriyle benzeşmektedir. Ancak İbn Haldun, düşüncelerini daha öncekilerin varmadığı sonuçlara vardığını iddia eder. Görüşleri yeni...
31.03.2022
yüzyıl Türk edebiyatının en önemli isimlerinden Peyami Safa, bazı eleştirmenler tarafından zaman zaman “bir çeşit ideolojik edebiyat” yapmakla tavsif edilmiş olsa da, onun özellikle olgunluk dönemi eseri olan son romanı Yalnızız, gerek Türkçenin zengin kullanılma biçimi gerekse muhtevasındaki psikolojik ve...
31.03.2022
İnsanların bir araya gelmesiyle toplumlar doğar. Damlaların birikmesiyle okyanuslar oluşur. İnsanın yaşayışı ile suyun akışı arasında çok yönlü ve önemli dinamik benzeşimler bulunmaktadır. İnsan olmayan bir yerde veya planette bulunanların bir önemi ve değeri olmaz. İnsanın yaşamında ekosistemin hayati önemi...
Medeniyetimiz, edebî bir medeniyettir desem, mübalağa değildir. Şöyle bir geçmişe dönüp bakalım, medeniyetimizin köşe başlarında, ellerinde kalem, şuurlarında birbiri ardınca uzayıp giden fikirleri ile edipler karşılarlar bizi. Şehirlerimiz, köylerimiz dört bir bucağımız edebiyat doludur. Nesilden nesile aktarılacak medeniyetimizin, ne çok...
İnsan, yaşamın özüdür. Yaşamın özünü oluşturduğu gibi anlamını da içerir. Bu özelliği kendisine yüklenmiş ‘amaç’ ile ilişkili olduğu bedihidir. Yani insan, kendi özelliğini, kendisinden alan değil, bilakis, kendisine yüklenmiş olarak bulandır. İlahi İrade, insanı, yaşamın merkezine yerleştirerek, onu sorumlu kılmıştır....
31.03.2022
Dil, bir toplumun bütünüdür. Toplumun bütün değerlerini yansıtır; şiir, roman, hikâye, hatırat ve diğerleri… Bunları gerçekleştiren aslında dildir. Dilin gücünü, tarihî derinliğini, sosyolojik, psikolojik ve pedagojik açıdan dün ile bugün arasındaki bağlantıyı kurar. Bu bağlantı, o dilin tarihî kaynaklarında, edebî...
24.03.2022
Bizler çeşitli kültür ve gelenek-görenek içerisinde büyüyen, her birimizin annesi, babası, atasının farklı farklı kökenlerden gelen ve farklı kişilik özelliklerini içeren bir yapı taşıyız. Sosyal bir varlık olan insanın yaşamında,  karşısına çıkan birçok insan ile diyalog içerisinde olması kaçınılmazdır. Diyalog...
24.03.2022
Temmuz sonuydu. Sıcaklık asfaltı eritmiş olmalı ki, ofise gelip gidenlerin ayaklarındaki zift beyaz karolara yapışıyor, görevli paspas atarken zığır zığır söyleniyordu: “Kara yazılı herifler, kara zifti nerden bulup sıvadınız buralara.” Merdivenlerde ayak sesi duyduğu anda ayağa çift sıçrıyor,  gelenin kapı...
Bazı “dilci” akademisyenlerin makalelerini okurken, elimin altında İngilizce, Fransızca, Almanca sözlükler bulundurmaya mecbur kalıyorum. Uydurma kelimeler serpiştirilmiş bir makale okurken, bu uydurmaların çoğunu Dil Kurumu sözlüğü dahil hiçbir umumî lügatte bulamıyorum. Bunlar ekseriya dilbilgisi (gramer) veya dilbilimi (lengüistik) terimleri. Sonunda...
Hiç düşündük mü, Tarkovsky’nin sineması günümüzde neden hep belli bir zümrenin ilgisini çekiyormuş yahut mevzubahis şiirsel sinema olduğunda hep belli bir zümrenin idrakine layıkmış gibi zikrediliyor? Anlaşılması zor olduğu için mi? Gerçi Tarkovsky’nin sanat ve sinema üzerine düşüncelerini kaleme aldığı...
Rusya’nın Ukrayna’ya müdahalesi, “Batı değerleri” diye pazarlanan evrensellik ve hümanizmanın sınırlarını göstermesi bakımından bilhassa öğretici oldu. Suriye hadiseleri patlak verdiğinden beri Avrupa’ya mülteci sokmamak için her türlü tedbiri alan Avrupa, Ukrayna’dan gelenlere kapılarını sonuna kadar açtı. Ukrayna’dan gelen “beyaz”lara kapılar...