Selimcan Yelseli

Hiç şüphesiz ki, kavramsallaşan her şey bir yönüyle tahlil edilmeye ve kimi zaman teknik ve somut, kimi zaman ise daha soyut bir şekilde ele alınmaya açıktır. Bu, kavramsallaşan her şeyin mutlak akıbetidir… Geçen günlerde bendenizin bir yazısında tasavvuf hakkında “mistisizm”...

Ezelden ebede, tüm garipler için… Mahzun olup da, garip sırtına kaderini yüklenen yolcu, yine yola mı çıkıyorsun? Bilirim kaderine yaldız yaldız yazılmıştır terk etmek, yine neyi terk ediyorsun? Sisli dağ eteklerinde bırakıp da izini, yardan gayrısına yumup da gözünü ve...

“Hiçbir şiir bir mezar taşı kadar milli olamaz. Çünkü onda el emeği, göz nuru, sanat vardır ve onlar bize bizi anlatır.” der Yahya Kemal. Pierre Loti ise “Aziyade” adlı o hüzünlü romanının sonunda şöyle bahseder mezarlıklarımız ve mezar taşlarımızdan: “Bu...

Geçen sabahlardan bir sabah, oturduğum yerde gözümü baba yadigarı duvar saatine mıhlamış düşünüyorum… Dışarıdan gelen birkaç uğursuz karga çığlığını da bastırmak istercesine şöyle mırıldanıyorum sonra: “Zamanı ölçmeye yarayan bu aletler, yani saatler, ne zaman bizi ölçer oldu, iste biz o...

İslam tarihinde mühim bir rol oynayan “tasavvuf” mefhumunun kelime kökenine tasavvuf hakkında yazılan ilk kaynaklarda pek değinilmese de, tasavvuf erbabı kimseler için bir ünvan olarak kullanılan “sûfi” kelimesi pek çok kaynakta irdelenmiştir. Tasavvuf’un kelime kökü, tasavvuf ile ilgili yazılmış ilk...

Mazrûf olan zarfın içindedir elbet, ama mazrûf olanı taşıyan o zarf, başka hangi zarfın içindedir? İç içe geçmiş bu girift ve uzun silsileler silsilesinde, bir diğerinin dışında olan, hem nasıl muhafaza etmekte ve yine muhafaza edilmektedir? Tabiata göz atalım… Her...

Bu devran nereden gelmekte, nereye gitmektedir? Üzerinde temkinli adımlarla yürüdüğümüz yollar nereye varmaktadır? Mevsimler neden değişmekte, güneş neden her gün doğup batmaktadır? Zaman nereye doğru akmaktadır? Bu sualler kainatta insan eliyle yanan ilk ateş kadar eskidir. Hiçbir zaman yeni bir...

İslam dinine göre her şey, bir nokta ve noktanın kendisine münhasır birliğinden çokluğa erişerek âlemi oluşturmuştur. Allah’ın âlemi var etmesi, idrak çerçevesinden metafizik duyumlara açık olan İslam dininin temelini de, görünebilen âlemin görünmeyen kısmına tâbi kılmıştır. Tezatların (Zahir/Batın) kendi içerisindeki...

Son zamanlarda en ünlü sanat eserlerine yapılan saldırılar gündemi meşgul etmiyor. Evet yanlış okumadınız, gündemi meşgul etmiyor. Farkında mıydınız? Bu saldırıların yankısı, birkaç duyum ve üzerine sarf edilen birkaç entelektüel kelamdan ibaret. Dünyanın en ünlü müzelerinde, en ünlü eserlerde cereyan...

Rasim Özdenören, kaleme aldığı denemelerle, deneme türünde mükemmel eserler vermesinin yanı sıra öykücülüğü ile de Türk öyküsünün mihenk taşlarından biridir. Öykülerinde toplumsal yapıyı, aile hayatını, insanın çaresizliğini ve inancını ele alan Özdenören, edebiyatımıza mühim izler bırakmıştır. Rasim Özdenören’in öyküleri yalın,...

Bir akşam vakti, internet sitelerinin birinde önüme çıkan bir habere göz gezdiriyorum. Haberde, dünyanın en seçkin bilim dergilerinden olan Neuron dergisinde yer alan bir makaleden bahsediliyor. Cortical Labs şirketinden Brett Kagan adlı bir doktor kaleme aldığı makalesinde, bir laboratuvar tüpünde...

Masamda oturmuş, ellerimi birer yumruk halinde çenemin altına sabitlemiş, bahçemde serin sonbahar rüzgârlarıyla uçuşan hazan yanığı yaprakları seyrediyorum. Birden içimde bir özlem uyanıyor. Yönünü tayin edemediğim, onu harekete geçiren şeyin ne olduğunu bilemediğim bir özlem… Bir yaz gününü mü, yoksa...

Hayli zaman oldu, şöyle iki üç satır yazma gayretimde, bana eşlik eden bir Zeki Müren şarkısı dinlemiyordum. Geçtiğimiz günlerde Bursa Osmangazi Belediyesi’nin Zeki Müren’in vefat yıldönümü vesilesiyle düzenlediği halka açık etkinliğe çok kıymetli dostların vesilesiyle katılma fırsatı bulup, orada birbirinden...

Türklerin İslam dinini kabul etmeden önce Asya coğrafyasında varlığını sürdüren Uygur devletinin yarı göçebe olarak sürdürdükleri yaşam tarzlarının yerine, dönemin koşulları gereğince yerleşik yaşama geçmeleri, Türk sanat tarihi açısından oldukça mühimdir. Uygurların, Doğu Türkistan bölgesine göçleri yerleşik hayata geçişi de...

Çok sevdiğim bir cümle var. Ne zaman bir şeyin özünden bahsetsem kullanırım: “Efrâdını câmi, ağyârını mâni.” Madde ve manayı insan aklında bir yanıp bir sönen şüphelere mahal vermeden, kendi özüyle kapsayan, durumu hülâsa etmeye yarayan müthiş bir cümle bu. Bu...

Yapay zekalar, 80’li, 90’lı yıllarda da konuşuluyordu ama, teknolojik atılımın bu ilk adımları, sadece keşfetme arzusunu besleyen bir merakın masumiyetini taşımaktaydı. Bu merak öyle  masumdu ki, 80’li, 90’lı yıllarda yapay zeka kavramı ütopik fikirlerin gözde malzemesiydi. Nitekim Bilim-Kurgu türündeki filmler...

Bursa tarihsel arka planıyla, sosyal ve kültürel dokusuyla, her daim ehemmiyetini muhafaza etmiş bir şehirdir. Osmanlı medeniyetinde 19.yüzyılda başlayan yenileşme hareketleri, Bursa şehrinin de sosyal ve kültürel yapısını etkilemiş ve Bursa şehrinde de bu yenileşme hareketlerinin izleri görülmeye başlamıştır. Lâkin...

Aylar önce sosyal medyada Eyüp Sultan türbesinde çekilmiş bir video dolaşmaya başladı. Bir şahıs, etrafındakilere duvardaki çinileri göstererek, motiflerin şeytana benzediğini söylüyor ve soruyordu:  “Ne zamandan beri ihanete uğruyoruz?” Ne zamandan beri ihanete uğruyoruz? Üzerinde düşünülecek bir sual değil bu...

Bir toplumun matbuat kültürü, dönemlerin siyasi gelişmelerinin yanında, o toplumun sosyolojik bir aynasıdır da aynı zamanda. Bugün tab olunmuş, yani basılmış ve bir matbuat eseri olarak önümüze gelmiş bir gazeteden ziyade, teknolojinin gelişmesi ile gittikçe dijitalleşen iletişim araçlarıyla karşı karşıyayız....

İlk baş dönmesi. İlk yalnızlık hissi. İlk ürperti. İnsanlık tarihinde ilk kez gökyüzüne bakan birinin içinde uyanan hislerin böyle şeyler olduğunu tahmin etmek zor değil. Kendi merkezini esaslı bir şekilde tayin edememenin doğurduğu korku ve yaşam güdüsünün içten içe buyruk...

Çetin bir kışın ardından baharı muştulayan sabah kuşlarını dinleyerek oturuyoruz. Deniz bir bulut gibi sağımızda yükseliyor. Uzakta bir şilebi gözlerimle takip ederek “Sahi” diyorum, “Tarkovsky’nin de, “Mühürlenmiş Zaman” adlı o şahane eserinde bahsettiği gibi edebiyat ve sinema arasında birbirlerini besleyen...

Bir derin nefes çekip, destanlar, koşuklar, türküler, şiirler söyledik… Taçkapılar, kubbeler, asırlık yapıyı taşıyan sütunlar dize dize düştüler toprağın bağrına. Gözlerimiz kimi zaman şöyle hasretle baktı onlara, kimi zaman övündük onlarla. Durduk, düşündük, sevindik, şiirler söyledik. Kimi zaman ecel şerbetini...

Bu deneme ilk haliyle Selimcan Yelseli’nin “Çizgiden Öte” adlı kitabında “İçimizdeki Kayıp İlanı” adıyla yer almış ve daha sonra yazar tarafından gerçektarih.com.tr için yeniden kaleme alınmıştır. *** Sanat mevzubahis olduğunda şu tabire hepimiz bir yerlerden aşinayızdır: “Bizi bize, bizimle anlatan…”...

Bir zamanlar sadece bulunduğu mekanı değil, altın sarısı alevi ile istikbali de aydınlatan mumlar yanardı evlerde. Mütemadiyen titrek ve tedirgin olan bu altın damlasının solgun duvarlara bıraktığı karanlık akisler arasından seçilen ahşap duvar saatinin akrep ile yelkovanı ne hikmetse hiç...

Hepimizin bildiği bir tarla var… Ay ışığını damla damla eriten ateş mavisi ufuklardan esen rüzgârlar, bu tarlanın ortasından ufka uzanan toprak patikanın kenarlarındaki yeşilliklerde ölgün kıpırtılar uyandırır. Bu tarla ilk bakışta insanın içine bir sonsuzluk ürpertisi verse de, görme biçimlerinin...

Albert Camus’un “Sisifos Söyleni” adlı o meşhur eserinde “uyumsuz” ve “oyuncu” kavramları arasında kurduğu ilişkiyi hatırlıyorum. Şöyle diyor Camus; “Oyuncuların, …….uyumsuz insanlar olduklarını söylemiyorum. Yalnızca yazgılarının açık görüşlü bir yüreği çekebilecek uyumsuz bir yazgı olduğunu söylüyorum.”Nerede rastladım bilmem, Zelenski’nin işgal...

Mazinin altın tozu kaplı bilgelik defterlerine bakanlar için. Kıymeti, sanatçısının birikimi ve gittikçe olgunlaşan sanat idraki neticesinde artan ve içimizde harikulade hisler uyandıran eserlere ustalık eseri derdik bir zamanlar? Şimdi nerede bu ustalar, nerede eserleri? Hayli hayli cevabını verir gibiyim…...

İnsanlık tarihi mevcut düzenin muhafazasının da tarihidir. Ama ne gariptir ki, düzeni muhafaza etmek adına çıkmaktadır savaşlar… Bir katil düzeni muhafaza etmek için öldürmüş, bir hırsız düzenin sürmesi için çalmış olabilir hep. İnsanın kendisini savunma güdüsü burada meydana çıkar. İnsanlık...

Bir taş, ardından bir taş daha, elden ele, gayretten gayrete, her birini başka bir elin taşıdığı taşlar ile bir yapı inşa edelim. Planı anlık ilhamlara, gayreti ise bir tür oyuna benzesin bu yapının. Şöyle kültürel bir insanlık mirası olarak da...

Medeniyetimiz, edebî bir medeniyettir desem, mübalağa değildir. Şöyle bir geçmişe dönüp bakalım, medeniyetimizin köşe başlarında, ellerinde kalem, şuurlarında birbiri ardınca uzayıp giden fikirleri ile edipler karşılarlar bizi. Şehirlerimiz, köylerimiz dört bir bucağımız edebiyat doludur. Nesilden nesile aktarılacak medeniyetimizin, ne çok...